Dinlemeniz Gereken 9 Saz Semaisi
Merhaba dostlar,
Yine uzun bir ara vermişim. 24 Ekim'den beri yazamadım. Aslında bu işi rutine bağlayıp her hafta belirli bir gün yazmak istemiyor değilim. Lakin hem ailevi sebeplerden fırsat bulamıyorum hem de bu kadar hızlı yazarsam yazacak konum kalmaz diye düşünüyorum. Bir de her yazının bende olgunlaşma süresi var. Son 1-2 haftadır saz semailerimizi dinliyorum ve saz semaisi çalıyorum. Şimdi sizlere kendi zevkime göre ve alfabetik biçimde düzenlenmiş duymanız gereken 9 saz semaisini sunacağım. Bu yazıyı, daha çok video içerdiğinden parça parça okumanızı tavsiye ederim. Mesela bir gün ilk 2-3 saz semaisi dinleyin. Ertesi gün çayınızı demleyip diğer saz eserlerini dinleyebilirsiniz. Ha vaktiniz çoksa, bir oturuşta bu musîkî ziyafetinin altından kalkarım diyorsanız ne âlâ. Haydi başlayalım.
Hicaz Saz Semaisi (Garip) - Göksel Baktagir
Göksel Hocam yakinen tanışma fırsatı bulduğum eşşiz insanlardan biridir. Kanun sazını küçük yaşlarda bana sevdiren müzisyendir diyebilirim. 2017 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri'nde beste dalında ödülü Göksel Baktagir aldı. Türk Musîkîsinde güfte olmadan kalbe giden yolun en büyük mimarlarındandır. Garip de bana en çok dokunan eserlerinden biridir. Size İstanbul Sazendelerinin canlı kaydını sunmak istiyorum. Biraz uzun gelebilir ama başında arp ve kanunun atışması muazzamdır. Direkt esere geçmek isteyen 1:22'ye alabilir.
Kürdilihicazkâr Saz Semaisi - Kemani Tatyos Efendi
Osmanlı'nın Ermeni bestekârlarındandır. Hayatının acıklı hikayesine şuradan ulaşılabilir. Ama Gamzedeyim Deva Bulmam ve bu saz semaisinin ayrı yeri vardır. Samsun'daki Ûdî Erdem Hocam ile de ilk geçtiğimiz saz eserlerindendir. Şuraya bırakıyorum:
Nihavend Saz Semaisi - Ömer Altuğ
Aşağı yukarı her makamdan bir örnek vermeye çalışacağım. Aynı sanatçıya çok yer vermemeyi de ilke edindim bu yazıda. Nihavend saz semaisi denilince aklıma direkt bu eser geliyor. Bu da Yansımalar'ın Mahur adlı albümünden bir kayıt ile. Dediğim gibi çok bilindik bir eser değil ama çok hoş be... Buyurun:
Mahur Saz Semaisi - Refik Talat Alpman
Mahur makamının da iç gıdıcıklayıcı bir yanı olduğu gibi insanın içine ümit pompalayan bir yönü de var. Aslında bir ara makamları ve iç dünyalarını da yazmayı düşünüyorum. Makamı detaylı bir şekilde anlatıp örnek eserler vermek fikirlerim arasında. Neyse konuyu dağıtmayayım. Esere geçelim:
Kürdilihicazkâr Saz Semaisi - Mehmet Reşat Aysu
Mehmet Reşat Aysu (1910, Tekirdağ - 13 Ekim 1999, İzmir), bilhassa saz semaisi besteleriyle bilinen Türk bestekârdır. Ayrıca şarkı, peşrev, oyun havası gibi Türk mûsıkîsi formları da dâhil, üç yüzden fazla eser bestelemiştir. (Wikipedia)
Saz semailerinin fırtına adamı. Nihavend ve Muhayyer Kürdî saz semaileri de müthiştir. Normalde bir makamdan iki eser koymayacaktım. Ama Tatyos Efendininki (yukarıda 2. sırada) ile aynı makamda olmasına rağmen ne kadar farklı duyguları haiz olduğunu görmenizi istedim. Şu listede çalmakta en çok zorlandığım hatta çalamadığım tek eser diyebilirim. Yine aynı formatta yani notalar önünüzdeyken bir icra koyuyorum sizin için:
Muhayyer Kürdî Saz Semaisi - Sadi Işılay
Muhayyer kürdî de saz semaisi de denilince akla ilk gelen eser. Sadi Işılay denilince de Sultaniyegah Sirto'dan sonra hakeza. Yıllardır pek çok üstad icra etti. Ben yine Yansımalar albümünü tercih etmek istiyorum. Sade ve temiz bir icra zira.
Şedaraban Saz Semaisi - Tanburî Cemil Bey
Orijinal bir makam. Tanburî Cemil Bey'den söz etmeye gerek yok. Bu eserin 4. hanesi her dinlediğimde beni silkeler atar bir kenara. Teslim kısmını ise sabahlara kadar dinlesem yeridir. Eserin sahibinin kaydını atayım size. İşte:
Ferahfezâ Saz Semaisi - Tanburî Cemil Bey
Normalde bir üstadın iki eserine de yer vermeyeceğim demiştim yazının başında. Bu lafımı da Tanburî Cemil Bey ile yemek durumunda kaldım. Ferahlatan bir saz eseri adı üstünde. Bu eser hep içinmdeki ukdeleri hatırlatır bana. Melodisi gereğidir belki de.
Kürdî Saz Semaisi (Manolya) - Yurdal Tokcan
Ben ayarlamadım. Alfabetik sıraladım bestekar adına göre. Üstadım, hocam Yurdal Tokcan'ın bu masterpiece'i en sona kaldı. Bana udu sevdiren insan kendisi. İki defa eğitim almak nasip oldu kendisinden. Şu yazımdan musiki yolculuğumu okuyabilirsiniz bu arada: Musiki İle Nasıl Tanıştım?
Manolya eseri ud icrası bakımından ders niteliğindedir. Zaten yaptığımız Masterclass çalışmamızda Yurdal hocam ile bu eseri geçmiştik. Teslim ve 4. hanede makamın hamur gibi yoğrulduğu beni en derinden etkileyen yerlerden biridir. Udda çalmayı en sevdiğim eserdir. Hatta soundcheck için Manolya'yı çalarım. Neyse bu kadar övgü yeter, dinleyin siz karar verin:
Son olarak listenin tamamen zevkime göre olduğunu hatırlatmak isterim. Sizler de şu kesinlikle olmalıydı diyeceğiniz saz semaileri varsa aşağıya yorum yapabilirsiniz. Belki bu yazının 2. 3. serisini yazarım kim bilir.
Görüşmek üzere.
Musîkî ile kalın.