4 Yaşındaki Çocukla Evde Oynanabilecek Oyunlar

Merhaba. Yine kendi hayatımdan aldığım güzel bir tecrübe yazısı ile daha karşınızdayım. Daha önce TOEFL’dan Nasıl Yüksek Alınır, Yüksek Lisans Tezi Nasıl Yazılır ve Darıca’da Yaşanır Mı gibi hayatımda önemli yeri olan tecrübelerime yer verdiğim yazıların, bugün hem Google’da ilk sıralarda yer alması hem de çokça okunması beni bahtiyar ediyor. Mail kutum onlarca teşekkür ve cevaplanmış soru ile dolu. Zira bu siteyi niye kurduğumu anlattığım yazımda da belirttiğim üzere insanlara faydalı olabilmek esas gayemdir.

Zor günlerden geçiyoruz. Bu bir gerçek. Ancak gidişat da iyiye gidiyor çok şükür. Beni yakinen tanıyanlar bilir. Haziran 2020 itibariyle 4 yaşını dolduracak bir oğlum (Ömer Akif) var. Onunla zaten işten eve geldiğimde oyunlar oynardık, beraber vakit geçirirdik. Şimdi karantinada olmamız sebebiyle çok daha fazla beraber olabiliyor, oyunlar oynayabiliyoruz. Ben iki kız kardeş abisi biri olarak kardeşlerimle de oyunlar bulurdum, sonra da onu oynardık. Hatta oyun bulmaca diye oyunumuz vardı, düşünün. Yani çoğu oyunu da kendim düşünüp geliştirdim diyebilirim. Liste hayli uzun uyarayım. Bazıları nette vardı, biz oğlumla geliştirdik. İlla 4 yaşında olması gerekmiyor çocuğunuzun. 2-3 yaşında 5-6 yaşındaki çocuklar da oynayabilir. Siz ebeveyn olarak aşağıdaki oyunları daha kompleks/basit hale getirerek onların beğenisine sunabilirsiniz. Gelin size 4 yaşındaki çocukla ne oynanır, 4 yaşındaki çocukla evde oynanabilecek oyunlar nelerdir ve 4 yaş çocuğu ile oynanabilecek oyunlar nelerdir sorularına cevap bulalım.

Yastıklardan Tuş Takımı Oyunu

Bu en çok sevdiği oyunlardan. Çocuğun sayılara aşina olması gerekiyor oynayabilmek için. Yastıkları tıpkı bir telefonun tuş takımı gibi diziyorsunuz. Akabinde elinize kumandayı alıp ona bir sayı söyleyip oraya zıplamasını istiyorsunuz. Bazen 3’ten 7’ye zıplamak gibi zor görevler verebilirsiniz. Bazen yakındaki bir sayıya… Hem fiziksel beceri hem sayısal zekayı hem de görsel hafıza gücünü artıran bir oyun. Tek ve çift sayılara atlamalı versiyonları da var. Mutlaka rolleri değişin. Sizi onun yönetmesine izin verin. 0’dan 1'e sizi bir zıplatsın :)

Yastıkları Geri Bir Araya Getirme Oyunu

Bu bir hafıza oyunu ve yine yastıkları kullanıyoruz. 2x2 veya 3x3 grid/ızgara şeklinde yastıkları gözü önünde diziyorsunuz. Bu arada yastıklar özdeş olmamalı ki oynayabilesiniz. Sonra çocuğunuzdan arkasını dönmesini isteyin. O dönünce yastıkları karıştırın veya geri kanepe üzerine rastgele koyun. Sonra az önceki düzenin aynısını yapmasını isteyin. Bizimki challenge seviyor 3x3’ü zorluyor ancak moral bozmaya izin vermeyin. Hatırlamazsa küçük dokunuşlar yapın ve en önemlisi tamamladığında tebrik/takdir edin. Yine rolü değişiyoruz. O da sizin bunu yapışınızı izlemeli. Acaba bu buraya mıydı diye onu deneyin, o da size yardımcı olsun. Bitirince çocuğunuzun da sizi kutlamasını görüp mutlu olun.

Yastıklardan Yol Koordinatı Oyunu

1. oyunumuzdaki yastık düzenine geliyoruz. İki versiyonu var aslında bunun ama ayırmadım. Çocuğunuza bir yol haritası çizeceksiniz ve o yol haritasından gitmesini isteyeceksiniz. Örneğin, 0-7-5-1 ve çık diyeceksiniz. Çocuk bu 4 numarayı aklında tutup çıkışı bulacak. Yahut bunun hafıza oyunu versiyonu da siz ona bir şey demeden sırasıyla 0-7-5-1 güzergahından karşı tarafa çıkacaksınız. Sonra ona “benim bastığım yastıklardan bana ulaş” diyeceksiniz. Tabi yine tam tersini de yapmalısınız. Özgüven için çocuğun edilgen olduğu kadar etken olduğu rolleri oynaması şart. Komut vermek, yönlendirmek ve liderlik etmek gelecekte büyük kazanımlar sağlayacaktır diye düşünüyorum. 4 yaşındaki çocukla evde oynanabilecek oyunlar için bu özelliği gözetmenizi tavsiye ederim.

Okey Taşlarından Domino Oyunu

Karantinadayız ve vakit geçmesi de lazım. Anne babalar olarak bizler de sıkılabiliyoruz. Telefonla yaşayan çocukların dikkat seviyeleri düşüyor, tahammül sınırları da doluyor malumunuz. Dolayısıyla hem onların bu eksikliklerini törpüleyebilecek hem de bolca vakit geçirebileceğiniz bir aktivite. Evde okey taşı yoksa domino taşı veya kitaplarla bile olabilir. Alt kata ses gitme ihtimali yüksek dikkat edin. Masada yapılabilir. Sabırla ve çocuğun bozmayacağından emin olarak, ona güzelce anlatarak girişin. En son yıkım işini ona verin. Taş dizmeyi beceremese de tahta blok veya kitap diziminde size yardımcı da olabilir. İşin yarısında yıkarsa sinirlenmeyin :)

Taso Oyunu

Bu bildiğimiz taso oyunu çocukluğumuzda. Biz okey taşları ile oynadık. Eskiden çıt çıt derdik, onu da yaptık. Yerde ters duran okey taşını/kartı elinizde 3 parmakla tuttuğunuz başka birisiyle ters çevirmek amaç. En çok üten/taş alan kazanır.

Okey Taşı Bulmaca Oyunu

104 adet okey taşı var. 1’den 13’e ikişer set halinde 4 renk. Buradan daha birçok oyun çıkardım ama doldurmak istemiyorum yazıyı. Eşiniz bir taş söyleyecek. Tüm taşlar karışık ve ters bir şekilde önünüzde yığılı olacak. Örneğin, mavi 5 dedi. Hemen yarışa başlayacaksınız. Yerde iki tane o taştan var. Dohuzbindohuzyüzdohsanbeş, dohuzbindohuzyüzdohsanaltı gibi bir durum oluyor ama çok zevkli. Hep çocuğa buldurmayın arada siz de kazanın. Hatta bence ilk kazanan siz olun. Yenilmeyi ve ağlamayı da öğrensin bence. Sonra o da kazanabilir. Gerçi şans işi bir keresinde ikisi de onun önündeymiş. “Baba ben seni iki kez yendim” demesin mi :)

Nesi Var Oyunu

4 yaşındaki çocukla evde oynanabilecek oyunlar nedir diye sorulduğunda akla ilk gelen oyunlardandır. Çocukluğumuzun da en güzel oyunlarındandır. Çocuk odadan çıkar. Ebe olur yani. Siz de bir nesne seçin eşinizle. Spesifik bir şey olsun. O gelince size nesi var, ne renk, büyük mü, yumuşak mı gibi sorular sorarak seçtiğiniz nesneyi bulmaya çalışsın. Biraz ısınınca nesne olarak anneyi ya da çocuğun kendisini seçebilirsiniz. Muhteşem bir komedi oluyor :)

Sıcak – Soğuk Oyunu

Bu da bilindik bir oyun. Yine nesne seçiliyor. Ancak burada farklı olan konuşma yok. Sadece çocuk nesneye yaklaştıkça sıcak diyoruz, uzaklaştıkça soğuk. 3 tahmin hakkı ile bulmaya çalışıyor.

Araç Sürmece Oyunu

Bizim oğlan uzaya çok meraklı. İzlediği ve okuduklarında hep onunla ilgili şeylere ilgi duyar. Roket aşağı, astronot yukarı dilinden düşmez. Onun için ben şınav pozisyonuna geçiyorum. O sırtıma biniyor. Sırasıyla (evet bu sıra onun sırası ve her zaman bu sırada istiyor) roket, uçak oluyoruz. O “ben kaptan pilotum!” diye bağırıyor. Bende sağa sola savruluyorum. Kah göktaşları oluyor kah türbulansa giriyoruz. Akabinde yere oturup ayaklarımı uzatıyorum. Dizlerimin üstünde oturacak şekilde önce helikopter, araba ve “motorbisiklet” sonra da ters emekleme pozisyonunda at sürme keyfi çıkarıyor. Bunlar benim için de spor oluyor haliyle. Özellikle at pozisyonunda gözünüzün önünde kıkırdaması da cabası.

Renk Bilmece Oyunu

4 yaş çocuğu ile oynanabilecek oyunlar arasında en geliştirici olanlardan biridir. Sık sık oynadığımız joker bir oyun. Çocuk bilmeyi, takdir edilmeyi sever. Zaten küçük dünyasında bildiği şeyler sınırlıdır. Onlar sorulup da bilince ne mutlu olur. Renkleri ve İngilizce karşılıklarını biliyor. Meyve, sebze ve oyuncaklardan hızlıca ne renk olduğunu sorarak ilerleyebilirsiniz. Ben sağ elini açık bir şekilde benim sağ elimin içine alıyorum. Bildiğin zaman sol elimle avucuna hafifçe vuruyorum. Bu sesle uyarıdır. Çocuğa bilişini aksettiriyorum bir stimule/uyaran ile. Hem bilmeye hem o harekete hem de ses odaklanmış bir şekilde hevesle bekliyor. Ona da size sorması için fırsat verebilirsiniz. Her çocuk beğenmeyebilir. Kimisi de “portakal turuncu/orange işte ne soruyon ya” diyen gözlerle bakar :)

Meslekleri Öğrenme Oyunu

Bir meslek seçilip kullandığı eşyalar, giydiği giysiler sorulur. Sonra roller değiştirilir. Önce çocuğun soran olması daha iyi olabilir. Zira steteskopu bilmeyebilir. Gerçi astronot başlığını ve paletini bildiğini öğrendiğimde çok şaşırmıştım. Ah şu çizgi filmler. Hani 15-20 yaşında çocuğu olan anne babalar çocuklarından gafil olabiliyor ya. Ne bileyim yanlış alışkanlığını, hobilerini veya en yakın arkadaşını vb. şeyleri bilemiyorlar. İşte onlara dizilerde, filmlerde görünce kızardım. Ancak hepi topu 4 yıllık mazisi olan ve çoğuna yakinen şahit olduğum çocuğun yeni huyunu veya bilgisini görebildikten sonra onlara hak veriyorum. Ben bu kadar çocuğumla iç içeyken (karantina ile daha da arttı) onları da mazur görüyorum.

Nesnelerden Hafıza ve Dikkat Oyunu

4-5 en fazla 6 adet oyuncak bir çizgi üzerinde dizilir. Az çok birbirine benzeyen olsa daha iyi olur. Arabalar, uçaklar ve motorsikletler gibi. Sonra çocuğunuz bunların sırasına iyice bakacak ve belleyecek. Örneğin sıra sarı uçak-mavi araba-kırmızı kamyon-kırmızı motorsiklet şeklinde. Sonra ondan arkasını dönmesini isteyin. Biriyle birinin yerini değiştirin. Dönüp hangilerini değiştiğini bulmasını isteyin. İşi daha da zorlaştırmak için 2 ve 3 değişimlik varyasyonlar yapılabilir. Şakabazlık mertebesine eriştim diyorsanız seride olmayan bir oyuncağı gizlice ekleyin. Tepkisini kameraya çekin hatıra olur :)

Sayıları Tanıma Oyunu

4 yaşındaki çocuğunuz iki basamaklı sayıları okuyabilir hale geldi ise bu oyun size göre. Sayıları karışık dizip 34 ve 43 yapmasını isteyin. Sonra onun söylediğini siz yapın. O da size “aferin doğru yaptın” desin. Sıkılmamak adına 3 ya da 5 doğruda bir bir küçük ödül verilebilir.

Yastıklardan Tünel Oyunu

Yine yastıklar! Yastıklar en iyi yardımcım oldu şu süreçte. Yastıklardan bir tünel yapın ve o tüneli yıkmadan içinden geçmesini isteyin. Sonra siz de geçmeye kalkın. Tabi 45 kilo değilseniz tünel yıkılacaktır. Kahkahalar havada uçuşsun, çocuklar hep gülsün!

Survivor Pisti Oyunu

Bunu anlatmaya gerek yok. Hazırlanışı pek meşakkatli. Alttan geçme, zıplama, bir şeyi bir yere atıp tutturma gibi görevler oluşturulabilir. Evin bir ucundan bir ucuna yastıkları çaprazlama koyarak koridorlardan koşarak salona geldiği bir pist yapmıştım. Ancak dediğim gibi oldukça uğraştırıcı ve toplaması da zaman alabilir. 4 yaşındaki çocukla evde oyun bulma konusunda zorlanıyorsanız düşünülebilir.

Ceviz Yakalama Oyunu

45 derece bir sehpanın üstünden cevizleri bırakın. Plastik bir leğen veya kutu yardımıyla çocuğunuz düşen cevizleri yakalasın. Tabi burada bir sağdan bir soldan atarak el becerilerini geliştirin. Yine rolleri değişin. Onun attığını da siz tutun. Güzel bir oyun. Ceviz şart değil tabi. Ama tam küre olmadığı için halıya düşünce kanepe altlarına kaçma ihtimali daha az o yüzden tercih ediyorum.

Bilye Oyunu

Ben yine ceviz kullandım. Cevizler bir çizgi halinde dizilir. Çocuk 20 – 30 cm uzaktan elindeki cevizi ile onlara vurmaya çalışır. Havadan attırmamaya dikkat edin. Nişan almak birçok motor becerisinin gelişmesi için faydalıdır. Siz de oynayın. Sizin de eğlenmeye hakkınız var.

Zamanla Yarışma Oyunu

Dikkatle oynanması gereken bir oyun. Puzzle örneğinden gideceğim. 4 veya 9 parçalı kolay bir yapbozu kaç saniyede yaptığını ölçün, diyelim ki 28 saniye. Sonra sayaç açın telefondan hadi 3-2-1, sıfır olana kadar bunu bitir deyin. 30 saniyelik açın sayacı. Yetiştiremezse çaktırmadan saniyeyi artırın. Başarabilsin. Başarmak özgüveni güçlendirecektir.

Arabanın Hikayesi Oyunu

Bu listedeki en çok oynadığımız oyunumuz. Ve en bize özel olanı. Bir anda gelişmiş idi. Arabalarını çok sever. Onları konuştururdu. Malum konuşan araçlı çizgi film de çok. Ben de onları bir hikaye içerisinde konuşturmaya ve tanıştırmaya başladım. Bayıldı. Bir tane kötü araba oluyor, sonunda diğerlerinin iyiliği ile o da iyiye dönüşüyor falan. Benzetme ve tanımlama becerileri gelişiyor. Örnek diyalog sunayım size E:ebeveyn Ç:çocuk:

E: Merhaba, senin adın ne?
Ç: Ben mavi araba, sen kimsin?
E: Ben de mavi kamyon.
Ç: Aa, sen bana benziyorsun. İkimiz de maviyiz. Benim 4 tekerleğim var senin?
E: Benim 6 tekerleğim var.

Mutlaka deneyin bu oyunu. Çocuğun içsel dünyasını, duygu ve düşüncelerini yansıttığını göreceksiniz. 4 yaşındaki çocukla oynanacak oyunlar nedir derseniz ilk bunu söylerim.

Kostüm veya Kıyafet Satıcılığı Oyunu

Spiderman, Batman gibi karakterleri artık öğrenmiştir. Öğrenmediyse de sorun değil. Ama kostüm kavramını biliyor bizimki. Nerden biliyor bilmiyorum ama bana kelimeyi kullanınca hadi sen kostüm satıcısı ol ben senden alışverişe geleyim dedim. Mesela bir keresinde Ömer Akif’e küsmüş baba kostümü var mı dedim. O elimizde kalmadı dedi. Oğlunu öpen baba kostümü var mı diyince “tabi” dedi. Aldım kostümü hemen yanağını uzattı.

Konser Oyunu

Çocuğunuzu konsere çıkacak bir dünya starıymışçasına anons edin. Eşiniz alkışlasın ve çok alkış varmışçasına size efekt yapsın. Ona sahneye gelince tanımaya yönelik sorular sorun. Merhaba, hoş geldiniz, adınız ne, kaç yaşınızdasınız, yeni albüm hazırlığı var mı, bize bugün hangi şarkıyı söyleyeceksiniz gibi ifadeler ve sorular dil yeteneğini geliştirecektir. Kırmızı balığı yüz kez dinlemek zorunda kalabilirsiniz. Ha tabi yine o da sizi takdim etsin. O da çok zevkli oluyor. Ben Uşak makamı bir eserle giriveriyorum seyirci donuyor. :)

Bilgi Yarışması Oyunu

Eskiden beri bilgi yarışmalarına hayranım. Girerim kazanırım falan. Kardeşlerime bilgi yarışması düzenlerdim evde, oturup özenip sorularını tek tek hazırlayarak. Çocuğa da geçen gün oynattım. Akrabaların yerleşmesi açısından iyi oluyor. Biz zaten 700 km uzaktayız büyüklere. Anneanneleri dedeleri geçtim, halayı, teyzeyi, dayıyı; onların çocuklarını ve hepsinin isimlerini bilmeli. Yarışmada bunlar sorulabileceği gibi nesneler de sorulabilir. Yemeğin üstüne döktüğümüz beyaz şey ne dedim tuz dedi mesela gurur duydum. Renkler burada da sorulabilir ama bu daha geniş bir yelpazede oynanmalı. Okuldaki öğretmeninin adı mesela sorulabilir. Hayalgücünüze kalmış.

Yastıklarla Çarpışma Oyunu

Yastıklar aynı çelik yelek gibi kafadan bele kadar gövdenizi kaplayacak. Çocuk gelip sizi yıkmaya çalışacak. Bu arada siz dizlerinizin üstündesiniz. Hemen yıkılmayın 1-2 denemede sizi yıksın. Dikkatli oynanması gereken bir oyun. İkinize de zarar gelmemesi gerekir çünkü. Daha ne dehşetengiz aksiyonlu oyunlar var da burada en masumunu yazıyorum. Herkes çocuğuyla atlıyor zıplıyordur değil mi?

Tamirci Oyunu

Son günlerde tamirciliğe sardı. Bir tane tamirci kiti var. O dışarıya çıkıyor. Ben onu arıyorum. Merhaba, tamirci misiniz gibilerinden. Sonra nerede oturuyorsunuz sorusunu sordurtuyorum. Oğlum diyorum nerede olduğumu bilmezsen nasıl geleceksin tamir etmeye. Ampuller yanıyor. Çocuk Darıca demeyi öğrendi :) Tornavida, pense, çekiç, anahtar, testere ve matkap da öğrendiği diğer kelimeler oldu.

Bul Karayı Al Parayı Oyunu

Opak ve birbirine özdeş 3 kase/kap/karton vb. cisimin içine şişe kapağı koyuyoruz sonrası bul karayı al parayı. Önce kolaydan başlayın, becerebildikçe daha hızlı ve karmaşık yapın. Ona da yapmasına izin verin. Nadiren de olsa bilemeyin.

4 yaşındaki çocukla evde oynanabilecek oyunlar nelerdir sorusuna cevap vermeye çalıştım. Evet oyunlarımız şimdilik buraya kadar. Aklıma geldikçe ekleyeceğim. Sizin de vazgeçilmeziniz varsa bana iletişim kısmından ulaşabilirsiniz. İnşallah faydası olur. Hadi sizle de bir oyun oynayalım. Bu yazıyı faydası dokunabilecek anne babalarla paylaşın, benden bir teşekkür kazanın.

Bu zor günleri ileride acı bir hatıra olarak hatırlayabilmek ümidiyle...

Hepinize sağlıklı günler dilerim.